Cadangan perundangan baharu daripada Parlimen Eropah telah mencetuskan kebimbangan besar dalam kalangan pemain industri automotif dan aeroangkasa global, apabila Kesatuan Eropah (EU) mempertimbangkan untuk mengklasifikasikan gentian karbon sebagai bahan berbahaya di bawah peraturan alam sekitar serantau.
Cadangan ini merupakan sebahagian daripada semakan terhadap Arahan Kenderaan Akhir Hayat (End-of-Life Vehicle Directive – ELV), yang mengawal selia proses kitar semula dan pelupusan kenderaan di EU. Penggubal undang-undang menyuarakan kebimbangan terhadap potensi risiko kesihatan manusia, terutamanya apabila filamen gentian karbon menjadi bawaan udara semasa proses pelupusan, serta kemungkinan menyebabkan iritasi kulit apabila disentuh.
Jika diluluskan, EU bakal menjadi entiti kerajaan pertama di dunia yang menetapkan gentian karbon sebagai bahan terhad, sebaris dengan bahan toksik lain seperti plumbum, kadmium, merkuri, dan kromium heksavalen yang kini tertakluk kepada larangan dan sekatan ketat dalam proses pembuatan.
Pindaan itu dijangka mula berkuat kuasa pada tahun 2029, yang akan menyaksikan pengurangan berperingkat terhadap penggunaan gentian karbon dalam pelbagai sektor. Industri automotif, yang menyumbang hampir 20 peratus daripada permintaan global gentian karbon, dilihat sebagai antara yang paling terkesan.
Pasaran saham memberi reaksi serta-merta terhadap pengumuman itu. Teijin, Toray Industries dan Mitsubishi Chemical—tiga pengeluar gentian karbon utama dari Jepun—menyaksikan penurunan ketara dalam harga saham mereka, menurut laporan Nikkei Asia. Ketiga-tiga syarikat ini secara kolektif membekalkan lebih separuh daripada bekalan gentian karbon dunia. Selebihnya dikuasai oleh pengeluar dari Eropah, menjadikan kesan peraturan ini bersifat global dari sudut ekonomi dan rantaian bekalan.
Antara sektor yang paling terdedah ialah pengeluar kereta sport dan supercar, yang bergantung kepada gentian karbon untuk mencapai prestasi tinggi dengan berat minimum. Pengeluar kenderaan elektrik (EV) turut dijangka berdepan cabaran besar, memandangkan bahan tersebut memainkan peranan penting dalam meningkatkan kecekapan tenaga dan struktur keselamatan. Antara jenama yang terlibat termasuk BMW, Hyundai, Lucid Motors dan Tesla.
Industri aeroangkasa pula, yang menjadikan gentian karbon sebagai bahan teras dalam struktur pesawat moden kerana kekuatan dan ketahanan ringannya, juga dijangka memberikan tentangan. Sekatan ke atas bahan ini berpotensi membawa kepada halangan logistik dan kos pembangunan yang meningkat.
Walaupun EU menekankan faktor kesihatan dan alam sekitar dalam usahanya itu, nilai pasaran gentian karbon global mencecah AS$5.5 bilion pada tahun 2024, menunjukkan kepentingan besar bahan ini kepada industri dunia.
Dengan tarikh pelaksanaan yang semakin hampir, tekanan kini memuncak terhadap pihak berkuasa EU untuk menilai semula cadangan tersebut atau mempertimbangkan pengecualian, terutamanya bagi sektor yang tidak mempunyai alternatif yang setara. Hasil akhir daripada langkah ini dijangka membawa impak yang luas terhadap amalan pembuatan, pembangunan teknologi dan strategi kelestarian di Eropah dan peringkat global.
