Syarikat konsesi lebuh raya di Malaysia telah menyuarakan kebimbangan mengenai penglibatan kerajaan persekutuan dalam pelaksanaan projek trafik multi-lane free-flow (MLFF). Projek ini bertujuan untuk memudahkan kutipan tol tanpa memerlukan kenderaan berhenti atau memperlahankan, menggunakan teknologi canggih seperti peranti pengenalan frekuensi radio (RFID) dan pengecaman plat nombor automatik (ANPR).
Perkara Utama Kebimbangan
- Peranan Kerajaan lwn Autonomi Pengendali Swasta:
- Pelan B Kerajaan: Timbalan Menteri Kerja Raya Ahmad Maslan mengumumkan bahawa kerajaan bercadang mengeluarkan permintaan untuk cadangan (RFP) yang berpotensi mengurangkan kos projek.
- Pendirian Syarikat Konsesi: Pengendali lebuh raya persendirian percaya mereka harus mempunyai kebebasan untuk memilih penyedia perkhidmatan untuk melaksanakan MLFF di lebuh raya mereka, kerana mereka memiliki dan mengurus aset ini.
- Implikasi dan Kecekapan Kos:
- Pandangan Syarikat Konsesi: Pengendali berpendapat bahawa mereka boleh melaksanakan sistem MLFF dengan lebih kos efektif dengan perbelanjaan mereka sendiri. Mereka mendakwa bahawa mengeluarkan RFP dan berpotensi menganugerahkan projek kepada satu syarikat boleh meningkatkan kos dan melanggar perjanjian konsesi sedia ada.
- Rasional Kerajaan: Kerajaan percaya RFP boleh mengurangkan kos projek, walaupun syarikat konsesi mempertikaikan perkara ini.
- Perjanjian dan Kebimbangan Terdahulu:
- Keputusan Unilateral: Pada bulan Disember, kerajaan dilaporkan menandatangani perjanjian dengan sebuah syarikat yang dikaitkan dengan YTL Corporation Bhd untuk projek bernilai RM3.46 bilion tanpa berunding dengan syarikat konsesi.
- Bantahan: Syarikat konsesi telah membantah langkah ini, mencadangkan ia boleh meningkatkan kos sehingga 30% dan melanggar perjanjian mereka dengan kerajaan.
- Bidaan Bersaing Kumpulan Berjaya: Pada awal tahun ini, Kumpulan Berjaya mendapatkan sokongan untuk bidaan saingan yang melibatkan pemasangan sistem tol tanpa halangan. Kerajaan telah memberi jaminan bahawa tiada keputusan muktamad telah dibuat dan syarikat konsesi akan dirujuk.
Konteks Yang Lebih Luas
- Pemilikan Lebuhraya:
- Daripada 33 lebuh raya di Malaysia, hanya tujuh dimiliki sepenuhnya oleh kerajaan. Selebihnya dimiliki dan dikendalikan secara persendirian.
- Dinamik Industri:
- Pertikaian itu menonjolkan ketegangan antara pengawasan kerajaan dan autonomi sektor swasta dalam menguruskan projek infrastruktur.
Penglibatan kerajaan persekutuan dalam projek MLFF telah mencetuskan perdebatan dalam kalangan syarikat konsesi lebuh raya swasta, yang mempertikaikan hak mereka untuk memilih dan mengontrak penyedia perkhidmatan secara bebas. Mereka percaya pendekatan ini akan lebih menjimatkan kos dan menghormati perjanjian sedia ada. Kerajaan pula berhasrat mengurangkan kos melalui proses RFP yang kompetitif. Apabila keadaan berkembang, adalah penting bagi semua pihak berkepentingan untuk mencari keseimbangan yang memastikan pelaksanaan yang cekap sambil menghormati kewajipan kontrak dan kepentingan pengendali swasta.
